جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش با رویکرد توجه به منابع اسلامی در علم ارتباطات، به بررسی قرآن و استخراج هنجار‌های ارتباطات میان فردی از قرآن می پردازد. قرآن هنجار‌های قابل توجهی در حوزه ارتباطات میان فردی بیان کرده است. به بسیاری از رفتار‌های ارتباطی در قرآن کریم امر شده و از بسیاری رفتار‌ها نهی شده است. به شهادت آیات قرآن، ایمان مفهومی است در مقابل کفر، و مومن در مقابل کافر بوده و ملزوماتی همچون اسلام، تقوا، هدایت و عمل صالح با آن همراه است. البته از مفهوم نفاق و منافق نیز به عنوان مفاهیم مقابل ایمان نباید غافل شد.مسئله این پژوهش این است که ادبیات موجود ارتباطات میان فردی فارغ از دیدگاه‌ها و هنجارهای دینی است و انبوه دستاورد‌های این حوزه نمی تواند در فرهنگ وارتباطات اسلامی- ایرانی راهگشای جامعه و آحاد جامعه اسلامی باشد. حال آنکه میراث عظیم فرهنگ و ارتباطات اسلامی پیش روی ما قرار دارد، ولی برای جامعه ایمانی هنوز هنجار‌های ارتباطی آن به درستی استخراج نشده است. لذا باید دید هنجار‌های ارتباطات میان فردی بین مومنان در قرآن کریم کدامند؟ و آیا می‌توان دسته بندی مناسبی از این هنجار‌ها ارائه داد؟برای پاسخ به این سوال ابتدا نیاز به تعریفی عملیاتی از هنجار‌های ارتباطات میان فردی مومنان احساس می-شود. همچنین روش معنی شناسی ایزوتسو برای فهم معنای ایمان و مومن در قرآن به کار رفته است. پس از ارائه تعریف عملیاتی، استخراج و دسته بندی هنجار‌ها صورت گرفت. آنگاه پس از جمع بندی از فصول، نتیجه‌گیری و تحلیل یافته‌ها، در ضمن ارائه یافته‌ها به سوال پژوهش پاسخ داده شد که چه دسته بندی از هنجار‌های ارتباطات میان فردی مومنان در قرآن می‌توان ارائه داد. در دسته هنجار‌های گفتاری به هنجار‌های خاص ارتباط با رسول خدا و اولیاء الهی و نیز هنجار‌های گفتاری مرتبط با مومنان پرداخته شد. در مورد مومنان نیز دو دسته ی «هنجار‌های سخن نیکو» و «اجتناب از سوء کاربرد زبان» مد نظر قرار گرفت.اما در هنجار‌های رفتاری، پس از برشمردن آداب ارتباط با رسول خدا و اولیاء الهی، در ارتباط با مومنان دو دسته خانواده و جامعه شکل گرفت. در دسته خانواده، به هنجار‌های شکل گیری و انحلال خانواده (ازدواج و طلاق)، روابط با والدین، همسران و فرزندان، و نزدیکان اشاره شد. در دسته جامعه نیز هنجار‌های معاشرت با سایر مومنان، هنجار‌های ناظر به اجتماع و با غایت تعالی اجتماعی، هنجار‌های دوستی، حجاب و عفاف و هنجار‌های میهمان شدن آمد. سپس در انتها پیشنهاد‌هایی برای پژوهش‌های آتی مطرح می‌شود.

موضوع این نوشتار بررسی تطبیقی آیه هفتاد و دوم سوره مبارکه احزاب ،معروف به آیه امانت و مقایسه دیدگاه های مفسران پیرامون آن می باشد.کلیدی ترین عنوان آیه « واژهامانت » است که بیش از 45 تفسیرگوناگون برای آنگردآوری شده است. دیدگاه های مختلف فلسفی و کلامی ، عرفانی ، روایی واجتهادی ، ادبی و قرآن به قرآن در پیدایش این تفاسیرموثر بوده است . مصداق مد نظر که به عنوان امانت به انسان سپرده شده« انسانیتِ »انسان یا نقطه امتیازِ انسان و یا به عبارتی هویت انسانی انساناست که خداوند در میان همه موجوداتانسان را قابل حمل آن دانست و به او عطا فرمود. البته مصداق اتم امانت همان امامت و ولایت است که در روایات به آن اشاره شده است . نظام مقدس جمهوری اسلامی هم به عنوان یکی از مصداق های امانت مطرح شده است که ما حامل آن هستیم . عرضه به یکی از دو صورت حقیقی یا مجازی صورت پذیرفته است. ابای آسمان و زمین و تفاوت آن با ابای شیطان و منظورآیه از انسان بررسی شده است . توجه به واژگان ظلوم و جهول که به صورت مبالغه به کار رفته و بیان اینکه آیا این دو به عنوان ذم انسان بیان شده یا مدح او و پاسخ به سوالات پیرامون آیه در این تحقیق به چشم می خورد . از ویژگی های این پژوهش این است که هر واژه ای به صورت موضوعی و انفرادی بررسیشده است ضمن اینکه واژه امانت از میان تفاسیرِمختلف با رویکردِ کلامی ، عرفانیو... به صورت جداگانه آمده است تا دسترسی به موضوع آسانتر صورت گیرد که خود می تواند منبعی برای تحقیقات دیگر باشد.

عصری که امام کاظم ع میزیست از چند جهت مهم بود. 1. مواجهه با فرقههای درون گروهی همچون اسماعیلیه، فطحیه، زیدیه2. مواجهه با خلافت عباسی که خود وابستگی به پیامبر اکرم ص داشته و از بنی هاشم به حساب میآمدند و در میان مردم از مقبولیت بیشتری نسبت به خاندان بنی امیه بر خوردار بودند. امام کاظم ع و شیعیان امامی توانستند در متن جامعه ، چه نفوذ به لایه های حکومتی و چه مواجه منفی و مخالفت آشکارا با حکومت به حیات سیاسی خود ادامه دهند و تا حدودی مذهب شیعه امامی را در دیگر مناطق اسلامی با تشکیل سازمان وکالت و فرستادن نقبا و ابواب به این مناطق گسترش دهند.در زمینه سیاسی دیگر شیعیان همچون زیدیه با قیامهای متعددتا حد بسیاری خلافت عباسی را دچار مشکل کردند که تشیع امامی در هیچ یک از این قیامها شرکت نکردند. شیعیان اسماعیلی وفطحیه که در ابتدای تشکیل فرقه خود بودند تا حدودی مشکلاتی را برای امام کاظم و امامیه پدید آوردند که با هدایت امام کاظم و دوری وی از آنان امامیه راه میانه را پیموده و توانستندخود را از گزند خلافت عباسی برهانند.در قسمت وکالت ، امام کاظم با تشکیل و تقویت سازمان وکالت توانستند به صورت یک سازمان منظم این تشکیلات را در آورده و برای رفع احتیاجات شیعیان از آن استفاده نمایند.شاگردان امام کاظم در این دوره بسیار فعال بودند عده ای از آنان به مبارزه آشکار پرداخته و عده ای دیگر نیز به مخالفت پنهانی و عده ای با نفوذ در دستگاه خلافت، به شیعیان و امام یاری و کمک رساندند.گستره جغرافیایی شیعیان را میتوان از وکلای امام و فرستادگان امام فهمید کهبیشتر در ناحیه شرقی جهان اسلام گسترده شده بودند.این نوشتار در چهار فصل و به روش کتابخانهای و با بررسی و استفاده از منابع موجود به صورت توصیفی وتحلیلی تدوین یافته است.

روش شناسی ، طریقه ای است برای ارزیابی و سنجش روش های تفسیری در تفاسیر تا به خواننده کمک شود که به درک وفهم درستی از آیات الهی دست یابد . در این نوشتار ، تفسیر البلابل والقلاقل اثر ابوالمکارم محمود بن محمد حسنی واعظ ، مفسّر و متکلّم قرن هفتم (قرن افول تفسیر) مورد بررسی قرار گرفت . مهمترین مبانی این تفسیر، الهی و وحیانی بودن آیات قرآن ، تحریف ناپذیری قرآن ، قرائت واحد ، حجیت ظواهر قرآن ، جامعیت وجهانی بودن قرآن ، وجود ظهر وبطن در قرآن است . بیشترین قواعد مورد استفاده ، عبارت است : از قاعده سیاق ، اسباب نزول وشأن نزول ،ادبیات عرب ، توجه به مفاهیم کلمات در زمان نزول قاعده جری و تطبیق . روش این تفسیر مأثور واجتهادی است . گرایش آن در درجه اول کلامی و در جهت اثبات امامت و خلافت امیر المومنین علی علیه السلام و سپس ادبی است . علت نامگذاری این تفسیر به البلابل والقلاقل شاید پرسش وپاسخ هایی باشدکه در آیات حاوی لفظ قل است .

مطالعه تاریخ نشان می‌دهد که انسان، همواره رویای کمال خویش را در سر داشته و در صدد بوده است خود را به بالاترین درجه رشد و کمال انسانی برساند. هر انسانی هرچند متوجه نباشد از سویدای نهاد خود در پی دست‌یابی به کمال خویش است و در همه رفتارها و گفتارهای خود، یگانه هدفی را که دنبال می‌کند تکامل خویشتن است.همواره انسان کامل به عنوان قطب و محور هستی مورد توجه و انسان‌های بزرگ و افراد تکامل یافته مورد احترام بوده‌اند و سایرین از آنها به نیکی یاد کرده‌اند. اینکه انسان کامل باید دارای چه خصوصیات و ویژگی‌هایی باشد تا به عنوان یک الگو برای همه انسان‌ها مطرح شود، در همه ادیان الهی و علوم مکاتب بشری مورد توجه قرار گرفته است. کوتاه سخن آنکه در هر یک از فرهنگ‌ها، نظام‌های فکری و فلسفی، آیین‌ها، مذهب‌ها، مکتب‌ها و ادیان، ردّپایی از انسان کامل به چشم می‌خورد. ادیان و مکتب‌های مختلف از زوایای گوناگون به انسان کامل پرداخته‌اند از این رو با ذکر ویژگی‌های متفاوت برای او کوشیده‌اند نمونه‌ای از انسان کامل را ارائه دهند تا دیگران با پیروی از او بتوانند با شکوفا ساختن استعداد‌های خود راه‌های کمال را بپیمایند.در تفکر یهود، انسان، تاج و گل سرسبد خلقت و مسئول مراقبت و مواظبت از طبیعت و سایر موجودات در روی زمین معرفی شده است. کمال انسانی و فضایل اخلاقی بر مبنای ده فرمان حضرت موسی(ع) بر بنی اسرائیل بنا نهاده شده، که در قوانین شریعت تورات بیان گردیده است.در مسیحیت سه هدف عمده مرتبط با هم برای انسان دیده می‌شود: یکی نجات و رستگاری که از طریق ایمان و اعتقاد مذهبی و پرستش خدا، با اخلاص، زهد و پارسایی و محبت کردن به دیگران به دست می‌آید. دوم، کوشش در جهت برقراری عشق و محبت ورزیدن در بین مردم و سوم، کوشش در جهت برقراری عدالت در جهان.در مسیحیت، کمال پذیری را در ارتباط با اطاعت از خدا می‌دانند، به این معنا که لازم است فرد با تمام وجودش به خدا توجه داشته باشد. سخن کلیدی عیسی(ع) در این ارتباط که می‌گوید:«کامل باشید، همان طور که پدر آسمانی تان کامل است»(متی،5:48) به همین معناست.

چکیده این پایان نامه که مشتمل بر شش فصل می باشد در نظر دارد به اثبات تحریف در دو کتاب آسمانی (تورات وانجیل) و مصونیت قرآن از تحریف بپردازد . فصل اول از متدولوژی تشکیل شده است و در فصل دوم به ریشه یابی لغوی و تعریف و انواع تحریف پرداخته شده است . فصل سوم به بیان تاریخ و شواهد تحریف تورات و فصل چهارم به بیان تاریخ و شواهد تحریف انحیل اختصاص یافته است، در این فصل انجیل بارنابا، به لحاظ نزدیکی برخی گزارشاتش به قرآن و پولس به عنوان معمار ثانی مسیحیت کنونی، مورد گفتگو قرار گرفته است . فصل پنحم در اثبات مصونیت قرآن از تحریف و برتری های این کتاب بر کتب آسمانی قبل اختصاص دارد و در آن به پاره ای از شبهات مستشرقان بر ضد قرآن پرداخته شده است . در پایان هر فصل، یک نتیجه گیری ارائه گردیده است . فصل آخر هم حاوی نتیحه گیری کلی و فهرست منابع و مأخذ می باشد

تاریخ امامان نزاری پس از سقوط الموت، در هاله ای از ابهام فرو رفت.سالهای زیادی سپری گردید تا پژوهشگران به مطالعه ی آن پرداخته،گوشه هایی از حوادث مربوط به زندگی اسماعیلیان را عیان سازند. در این میان، در فاصله ای نزدیک دو قرن، امامان نزاری در روستای انجدان ساکن شدند.حضور امامان قاسم شاهی در انجدان باعث گردید،بررسی تاریخ این کیش در این دوران با تاریخ محلی این روستا،در هم آمیزد. بطوریکه بررسی هر یک از این تاریخ ها بدون در نظر گرفتن دیگری غیر ممکن است. از سوی دیگر آثار نزاریان و اسماعیلی،نیاز به کاوش میدانی داشت.در این تحقیق به بررسی علل انتخاب انجدان از سوی امامان نزاری به عنوان مقر امامت پرداخته شد. اهداف دیگر این پژوهش، مشخص نمودن امامان نزاری مقیم انجدان و حوادث مربوط به آنها بود. بررسی تاریخ محلی این روستای کهن در کنار تاریخ امامان قاسم شاهی از دیگر اهداف این تحقیق بود. تحلیل مطالب به دست آمده از تحقیقات میدانی از دیگر فعالیتهای این پژوهش بوده است . این پایان نامه به روش تاریخی از نوع توصیفی_ تحلیلی انجام پذیرفته است.

جانب پیامبر (ص) بر عهده ولی بر حقش امیر المومنین(ع) گذاشته شد، که این شروع امامت بود. اما مطالعه تاریخ زندگانیاولین امام و جانشینان بعدی ایشان، حکایت از شرایط و اوضاع سختی دارد که تمام ابعاد زندگی این بزرگواران را تحت تاثیر قرار داده است، بطوری که آخرین امام ما، حضرت ولی عصر(عج) از نظر ها غایب شد. غیبت ایشان به «غیبت صغری» و «غیبت کبری» تقسیم می شود.در زمان غیبت صغری ارتباط ایشان با مردم از جانب نائبانی ملقب به «نواب اربعه» که معیار انتخابشان خاصو دارای وظایف مشخص و ویژگیهای شخصیتی خاص بوده اند، صورت می گرفت. برای حل مشکلات مردم، در حوزه های مختلف سیاسی و اجتماعی یا مسائل فقهی و .... نامه ای از جانب امام به دست نواب می رسید که با نام «توقیع» شناخته شده است، که رهنمود های امام در حوزه های مختلف را در بر می گیرد. از میان نواب اربعه، بررسی ابعاد زندگی و نیابتحسین بن روح نوبختی به عنوان «سفیر سوم» به جهت ویژگیهای خاص شخصیتی ایشان و بکارگیری شیوه ای خاص در انجام وظیفه نیابت، بسیار ضروری به نظر می رسید، که ما در پایان نامه حاضر به آن پرداخته ایم.

توحید افعالی یعنی اینکه همهکارهایمان را از سوی خدا بدانیم و این مغایرت با اراده ندارد . در بحث توحید افعالی بحث علیت و اراده انسان مطرح است که آیات نشان میدهد اراده انسان در طول اراده خداست و نظام علیت مستقل از مشیت خدا نیست.

این پژوهش به این سوال که امیرالمومنین (ع) در برابر شیخین چگونه موضع گیری داشتند در سه فصل پاسخ می دهد. ابتدا به سقیفه و دسته بندی جریانها می پردازد. سپس به اصول موضع گیری امام در برابر اصل شیخین می پردازد که عبارتند از تحصن، امتناع از بیعت، اتمام حجت، سکوت. همچنین مواضع امام جهت خنثی سازی دسیسه ها بیان شده است.